Czynnikiem wspierającym leczenie osoby mającej problem z uzależnieniem od alkoholu może być poprawa relacji małżeńskiej/partnerskiej – poprzez pracę terapeutyczną nad związkiem. Wówczas mogą się pojawiać i rozwijać pozytywne emocje i bardziej otwarta komunikacja – co korzystnie wpływa na szybkość procesu zdrowienia osoby nadużywającej/uzależnionej. Dodatkowo pojawia się szansa na wypracowanie nowych schematów reagowania w sytuacjach konfliktu lub nasilenia przykrych stanów emocjonalnych u małżonków/partnerów. Skuteczność terapii par jako metody wspomagającej leczenie uzależnienia została naukowo potwierdzona w licznych badaniach. Terapia par może być podejmowana równolegle do terapii uzależnienia jako metoda uzupełniająca zasadnicze leczenie.
Jakie cele są realizowane w trakcie krótkoterminowej terapii par?
Rozwój uzależnienia lub wieloletnie szkodliwe używanie alkoholu powoduje wiele zranień w związku oraz w znaczący sposób utrudnia komunikację. Zwykle na początku terapii trudno jest omówić to, co powoduje nadal cierpienie, gdyż para zgłasza się w kryzysie, a równolegle jeden z partnerów musi poradzić sobie ze swoim problemem zdrowotnym, związanym z rozwijającym się uzależnieniem.
Cele pracy terapeutycznej są skoncentrowane wokół wzmocnienia związku poprzez:
wspieranie decyzji o zaprzestaniu używania alkoholu,
rozpoznawanie aktualnych potrzeb i wartości, które mogą sprzyjać rozwojowi związku,
poszerzanie świadomości własnych oczekiwań wobec partnera i siebie,
wzmacnianie pozytywnych uczuć względem siebie,
uczenie się rozpoznawania i adekwatnego komunikowania swoich uczuć i myśli,
wzmacnianie umiejętności aktywnego słuchania partnera,
docenianie różnic w związku,
nabywanie umiejętności konstruktywnego rozwiązania konfliktów,
wzmacnianie bliskości w związku,
pomoc w określeniu ról i zadań w związku,
pomoc w podjęciu decyzji dotyczącej bycia razem lub rozstania.
Bardzo ważnym warunkiem powodzenia tej formy terapii jest zaangażowanie się w pracę obydwojga partnerów/małżonków i wzięcie odpowiedzialności za swoje funkcjonowanie w związku. Czyli odpowiada się na pytanie: co ja mogę zrobić, w jaki sposób mogę zmienić swoje postępowanie lub postawę aby poprawić nasz związek? Jeśli każdy z małżonków wprowadzi zmiany w obrębie siebie i będzie uważny na oczekiwania drugiej strony, zwykle dochodzi do poprawy relacji. Ta forma terapii ma charakter krótkoterminowy, obejmuje do 10 spotkań, z reguły co dwa tygodnie.
Jeśli jednak mimo włożonych wysiłków nie udaje się uzyskać wystarczających zmian, para ma szansę – w życzliwej atmosferze, w obecności terapeuty – rozważyć rozstanie i przygotować się do niego.
Opracowała mgr Jolanta Ryniak, na podstawie:
- Bętkowska-Korpała, Gąsior K., Maciek-Haściło B, Ryniak J. Krótkoterminowa terapia par: proces zdrowienia w uzależnieniu. Warszawa, PARPA, 2016
- Ryniak J., Wzmocnienie procesu zdrowienia poprzez terapię pary. Terapia Uzależnień i Współuzależnienia 6/2012.