Uzależnienie od alkoholu – współwystępowanie zaburzeń psychicznych

Na rozwój uzależnienia od alkoholu wpływają czynniki biopsychospołeczne. Czynniki te mogą leżeć u podłoża licznych zaburzeń psychicznych, w tym uzależnienia. Czynniki społeczne to np. modelowanie rodzinne, traumy dziecięce, konfliktowe relacje rodzinne – mogą one inicjować lub podtrzymywać uzależnienie. Duże znaczenie mogą mieć również czynniki psychologiczne, np. impulsywność, agresywność, zależność, trudności adaptacyjne.

Zaburzenia psychiczne a uzależnienie od alkoholu

Współwystępowanie zaburzeń psychicznych obejmuje obecność więcej niż jednego zaburzenia u danej osoby (na przestrzeni jej życia lub w określonym czasie). Jest ono dwukierunkowe, gdyż dość często pojawia się trudność diagnostyczna związana z tym, które zaburzenie można uznać za pierwotne. Sięganie po substancje psychoaktywne rozpoczyna się dość często w wieku dorastania, kiedy do głosu mogą dojść różnego rodzaju problemy emocjonalne, relacyjne i w zachowaniu. Z drugiej strony picie alkoholu przez młodego człowieka może w znaczący sposób zaburzać jego prawidłowy rozwój i przez to wywoływać/nasilać różnego rodzaju problemy psychiczne. Również w wieku dorosłym na podłożu zaburzenia psychicznego (np. zaburzeń lękowych, depresyjnych) może rozwinąć się uzależnienie i odwrotnie.

Osoby uzależnione ze współistniejącymi zaburzeniami psychicznymi stanowią znaczącą grupę kliniczną. W przypadku zespołu uzależnienia od alkoholu często współwystępują zaburzenia lękowe (ok. 37%), zaburzenia afektywne (ok. 30%), schizofrenia (24%), PTSD (ok. 8%). Znaczną grupę stanowią również pacjenci z zaburzeniami osobowości.

U podłoża rozwoju różnych chorób mogą pojawić się podobne czynniki m.in. genetyczne, zaangażowanie podobnych obszarów mózgu oraz neuroprzekaźników, środowiskowe.

Postępowanie terapeutyczne

Leczenie pacjentów ze współistniejącymi zaburzeniami psychicznymi oraz uzależnieniem natrafia na wiele problemów i wymaga współpracy pacjenta z lekarzem psychiatrą i specjalistą psychoterapii uzależnień lub psychoterapeutą. Specjaliści ci z kolei współpracują ze sobą, aby ustalić jak najbardziej adekwatne i optymalne postępowanie terapeutyczne. Leczenie może być czasem długoterminowe, a jego efekty mogą być zależne od faz remisji choroby i nawrotów. Zdarza się, że pomimo włożonej pracy, ponownie dochodzi do sytuacji kryzysowej, co często jest dla pacjenta bardzo frustrujące. W postępowaniu terapeutycznym równolegle uwzględnia się wszystkie jednostki chorobowe, np. skuteczne leczenie depresji lub choroby afektywnej dwubiegunowej, zależne będzie od wypracowania umiejętności utrzymywania stabilnej abstynencji, radzenia sobie z kryzysami bez użycia alkoholu oraz stosowania się do zaleceń związanych z farmakoterapią. Jeśli ten pierwszy etap uda się osiągnąć, można rozważyć dalsze leczenie psychoterapeutyczne, które uwzględnia osobiste problemy oraz wzmacnianie umiejętności społecznych.

 Opracowała mgr Jolanta Ryniak na podstawie: Petrakis, I. i Gonzalez, G. (2002, listopad). Comorbidity of Alcoholism and Psychiatric Disorders

 

Tagi: , , , ,

»